top of page

Nous vous présentons en Latin

 

Les psaumes

1 - 2 - 8 -14 - 15

18- 21 - 22 - 24 - 26

PSALMUS 1

1 Beatus vir, qui non abiit in consilio impiorum
et in via peccatorum non stetit
et in conventu derisorum non sedit,

beatus, a, um = heureux

vir, viri, m = homme

abeo, is, ire, ii ou ivi, itum = s'en aller

consilium, ii, n = conseil

impius, a, um = impie, dénaturé

via, ae, f = la route, la voie

peccatum, i, n = faute

pecco, as, are = commettre une faute

peccator, oris, m = pécheur

sto, as, are, steti, statum = être debout, s'arrêter

conventus, us, m = assemblée, salle de réunion

derisor, oris, m = railleur, moqueur

sedeo, es, ere, sedi, sessum = s'asseoir


2 sed in lege Domini voluntas eius,
et in lege eius meditatur die ac nocte.

lex, legis, f = loi

dominus, i, m = maître, seigneur

voluntas, atis, f = volonté

meditor, aris, ari, dep = méditer

dies, ei, m et f au sing, m au pl = iour

nox, noctis, f = nuit

 

3 Et erit tamquam lignum plantatum secus decursus aquarum,
quod fructum suum dabit in tempore suo;
et folium eius non defluet,
et omnia, quaecumque faciet, prosperabuntur.

tanquam, coni = comme, de même que

lignum, i, n = bois

planto, as, are = planter

secus, prep +acc = le long de  

decursus, us, m = action de descendre en courant ou en coulant, chute

aqua, ae, f = eau

fructus, us, m = fruit

do, das, dare, dedi, datum = donner

tempus, oris, n = temps

folium, ii, n = feuille

defluo, is, ere,fluxi, fluxum = tomber de, descendre doucement

omnis, e - omnes = tous les hommes; omnia, n = tout, toutes choses

quicumque, m - quaecumque, f - quodcumque,n (quaecumque au pl) = quel que soit

facio, is, ere, feci, factum = faire

prospero, as, are = faire prospérer

 

4 Non sic impii, non sic,
sed tamquam pulvis, quem proicit ventus.

puvis, eris, m = poussière

proiicio, is, ere, ieci, iectum = jeter, ieter devant soi, reieter

ventus, i, m = vent

facies, ei, f = visage, face

terra, ae, f = terre

 

5 Ideo non consurgent impii in iudicio,
neque peccatores in concilio iustorum.

ideo adv = pour cela, pour cette raison

consurgo, ere, surrexi, surrectum  = se mettre debout

iudicium, ii, n = jugement

iustus, a, um = juste

 

6 Quoniam novit Dominus viam iustorum,
et iter impiorum peribit.

nosco, is, ere, novi, notum = savoir, connaître; novi = j'ai fini de prendre connaissance

iter, itineris, m = traiet, voie, route

pereo, is, ire, ivi et ii, itum = périr

 

PSALMUS 2


1 Quare fremuerunt gentes,
et populi meditati sunt inania?

quare  adv = c'est pourquoi, pourquoi ?

fremo, is, ere, ui, itum = frémir

gens, gentis, f = nation

populus, i, m = peuple

meditor, aris, atus sum, ari, dep = méditer, réfléchir

inanis, e = vide; inania verba = mots vides de sens

 

2 Astiterunt reges terrae,
et principes convenerunt in unum
adversus Dominum et adversus christum eius:

rex, regis, m = roi

asto, as, are, astiti = se dresser

princeps, cipis, m f = premier, prince

convenio, is, ire, veni, ventum = se réunir, convenir de, se rassembler, s'accorder

adversus = adversum = + acc contre

Christus, i, m = Jésus Christ


3 “ Dirumpamus vincula eorum
et proiciamus a nobis iugum ipsorum! ”.

dirumpo, is, ere, rupi, ruptum = rompre

vinculum, i, n = lien

iugum, i, n = joug

ipse, a, um = même, lui-même; ego ipse = moi-même


4 Qui habitat in caelis, irridebit eos,
Dominus subsannabit eos.

habito, as, are = habiter

caelum, i, n = ciel

irrideo, es, ere, risi, risum = se moquer; irridere aliquem = se moquer de qqn, rire de, railler

subsannanno, as, are, avi = se moquer de, tourner en dérision  


5 Tunc loquetur ad eos in ira sua
et in furore suo conturbabit eos:

loquor, eris, i, locutus sum  dep = parler

ira, ae, f = colère

furor, oris, m = folie, fureur

conturbo, as, are = troubler, bouleverser, effrayer

 

6 “ Ego autem constitui regem meum super Sion, montem sanctum meum! ”.

constituo, is, ere, tui, tutum = placer, établir

mons, montis, m = montagne

sanctus, a, um = saint

praedico, as, are = proclamer, annoncer

praeceptum, i, n = précepte


7 Praedicabo decretum eius.
Dominus dixit ad me: “ Filius meus es tu;
ego hodie genui te.

dico, is, ere, dixi, dictum = dire

filius, ii, m = fils

hodie adv = aujourd'hui

gigno, is, ere, genui, genitum = engendrer


8 Postula a me, et dabo tibi gentes hereditatem tuam
et possessionem tuam terminos terrae.

postulo, as, are = demander

do, das, dare, dedi, datum = donner

gens, gentis, f = nation

hereditas, atis, f = héritage

possessio, onis, f = possession, propriété

terminus, i, m = limite, fin

 

9 Reges eos in virga ferrea
et tamquam vas figuli confringes eos ”.

rego, is, ere, rexi, rectum = diriger, commander

virga, ae, f = baguette, verge de licteur

ferreus, a, um = de fer, en fer

vase, vasis, n = vase, pot

figulus, i, m = potier

confringo, is, ere, fregi, fractum = mettre en pièces, rompre


10 Et nunc, reges, intellegite;
erudimini, qui iudicatis terram.

rex, regis, m = roi

intellego, is, ere, lexi, lectum = comprendre

erudio, is, ere, ivi et ii, itum = instruire, informer

iudico, as, are = juger


11 Servite Domino in timore
et exsultate ei cum tremore.

servio, is, ire, ivi ou ii, itum = servir

timor, oris, m = crainte, peur

exsulto = exulto, as, are = bondir de joie, exulter, sauter

tremor,oris, m = tremblement de frayeur


12 Apprehendite disciplinam, ne quando irascatur,
et pereatis de via,
cum exarserit in brevi ira eius.
Beati omnes, qui confidunt in eo.

apprehendo, is, ere, hendi, hensum = prendre, saisir

disciplina, ae, f = doctrine, formation

pereo, is, ire, ivi et ii, itum = périr

excardesco, is, ere, arsi, arsum = s'enflammer, s'emporter

brevi adv = en peu de temps, bientôt

confido, is, ere, fisus sum et rarement fidi = se fier à, avoir confiance en, espérer

 

PSALMUS 8

2 Domine, Dominus noster,
quam admirabile est nomen tuum in universa terra,
quoniam elevata est magnificentia tua super caelos.

quam = exclamatif, que ! Combien !

admirabilis, e = admirable

nomen, inis, n = nom

universus, a, um = tout entier, général - universa vita = la vie

quoniam coni = puisque

elevo, as, are = élever

magnificentia, ae, f = magnificence

caelum, i, n = ciel


3 Ex ore infantium et lactantium perfecisti laudem
propter inimicos tuos,
ut destruas inimicum et ultorem.

os, oris, n = bouche

infans, antis = qui ne parle pas encore, jeune enfant

lactens, entis = qui tette

perficio, is ere, feci, factum = parfaire, achever, perfectionner, faire complètement, de manière parfaite

laus, laudis, f = louange

propter, prep + acc = à cause de

inimicus, i, m = ennemi

destruo, is, ere, struxi, structum = détruire, abattre

ultor, oris, m = vengeur (Ultor = surnom de Mars)

 

4 Quando video caelos tuos, opera digitorum tuorum,
lunam et stellas, quae tu fundasti,

video, es, ere, vidi, visum = voir, considérer

caelum, i, n = ciel

opus, eris, n = travail, œuvre

digitus, i, m = doigt

luna, ae, f = lune

stella, ae, f = étoile

fundo, as, are = établir, fonder, bâtir <> fundo, is, ere, fudi, fusum = répandre, faire couler

 

5 quid est homo, quod memor es eius,
aut filius hominis, quoniam visitas eum?

homo, inis, m = homme

memoro, as, are = rappeler le souvenir de

filius, ii, m = fils

visito, as, are = visiter


6 Minuisti eum paulo minus ab angelis,
gloria et honore coronasti eum

minuo, is, ere, i, utum = amoindrir, diminuer

paulo adv = un peu, d'un peu

minus adv comp de parum = moins

angelus, i, m = envoyé, ange

honor, oris, m = honneur

corono, as, are = couronner


7 et constituisti eum super opera manuum tuarum.
Omnia subiecisti sub pedibus eius:

constituo, is, ere, tui, tutum = placer, établir, fonder

manus, us, f = main

subiicio, is, ere, ieci, iactum = mettre ou placer sous

pes, pedis, m = pied


8 oves et boves universas,
insuper et pecora campi,

ovis, is, f = brebis

bos, bovis, gen pl boum, dat bobus et bubus, m = bœuf, vache

universus, a, um = tout entier, général - universa vita = la vie

insuper adv = en outre, en sus

pecus, oris, m = animal, menu bétail

campus, i, m = champ


9 volucres caeli et pisces maris,
quaecumque perambulant semitas maris.

volucer, cris, f = oiseau

volucris, is, f = oiseau

piscis, is, m = poisson

mare, is, n = mer

perambulo, as, are = parcourir

semita, ae, f = chemin étroit, sentier


10 Domine, Dominus noster,
quam admirabile est nomen tuum in universa terra!

admirabilis, e = admirable

nomen, inis, n = nom

 

PSALMUS 14


1 Domine, quis habitabit in tabernaculo tuo?
Quis requiescet in monte sancto tuo?

habito, as, are = habiter

tabernaculum, i, n = tente (où l'on prenait les augures), résidence

requiesco, is, ere, quievi, quietum = se reposer

 

2 Qui ingreditur sine macula et operatur iustitiam,
qui loquitur veritatem in corde suo,

mons, montis, m = montagne

macula, ae, f = tâche, souillure

operor, aris, ari dep = travailler, s'appliquer à

iustitia, ae, f = équité, iustice

loquor, eris, i, cutus sum, dep = parler dire

veritas, atis, f = vérité

cor, cordis, n = cœur


3 qui non egit dolum in lingua sua
nec fecit proximo suo malum
et opprobrium non intulit proximo suo.

ago, is, ere, egi, actum = mener, faire

dolus, i, m = tromperie, fraude

lingua, ae, f = langue

facio, is, ere, feci, factum = faire

malum, i, n = mal, préjudice

proximus, a, um ( superlatif de propis inusité ) = le plus près, le plus proche

opprobrium, ii, n = opprobre, honte, outrage, injure

infero, fers, tuli, illatum, ferre (in,fero)=  porter dans, apporter

proximi, orum, m pl = les plus proches, les intimes


4 Ad nihilum reputatus est in conspectu eius malignus,
timentes autem Dominum glorificat.
Qui iuravit in detrimentum suum et non mutat,

nihilum, i, n = rien, néant

reputo, as, avi, atum, are = mettre en ligne de compte, supputer

deduco, is, ere, duxi, ductum = mener de haut en bas, faire descendre, conduire à ou vers, faire descendre

conspectus, us, m = vue, regard

malignus, a, um = mauvais, méchant

timeo, es, ere, ui = redouter, craindre

glorifico, as, are = iure, prêter serment

iuro, as, avi, atum, are = jurer, faire serment

detrimentum, i, n = perte, dommage

muto, as, avi, atum, are = changer, modifier


5 qui pecuniam suam non dedit ad usuram
et munera super innocentem non accepit.
Qui facit haec, non movebitur in aeternum.

pecunia, ae, f = argent

do, das, dare, dedi, datum = donner

usara, ae, f = usage, intérêt légal, usure qqf

munus, eris, n = don, présent, charge, office

innocens, entis = qui ne fait pas le mal

accipio, is, cepi, ceptum, ere = recevoir, prendre, accepter

moveo, es, ere, movi, motum = effrayer, inquiéter, ébranler

aeternum adv = pour touiours, sans fin

 

PSALMUS 15

1 Conserva me, Deus, quoniam speravi in te.

conservo, as, are = conserver, épargner

spero, as, are = espérer

quoniam coni = puisque, parce que

2 Dixi Domino: “ Dominus meus es tu, bonum mihi non est sine te ”.

dico, is, ere, dixi, dictum = dire

bonum, i, n = biens, richesse

egeo, es, ere, ui = être dans le besoin, dans le dénuement


3 In sanctos, qui sunt in terra, inclitos viros,
omnis voluntas mea in eos.

sanctus, a, um = saint

inclitus = inclutus, a, um (in, clueo) = renommé, fameux, illustre

vir, viri, m = homme

voluntas, atis, f = volonté

 

4 Multiplicantur dolores eorum, qui post deos alienos acceleraverunt.
Non effundam libationes eorum de sanguinibus
neque assumam nomina eorum in labiis meis.

multiplico, as, are = multiplier

dolor,oris, m = douleur

post adv = ensuite, par la suite

alienus, a, um = étranger, qui appartient à autrui, ennemi de

accelero, as, are = accélérer, se hâter

effundo, is, fudi, fusum, fundere = répandre, verser, jeter à terre

libatio, onis, f = libation, offrande, sacrifice

assumo, is, sumpsi, sumptum, ere = prendre pour soi, pour son usage, pour compagnon

sanguis, inis, m = sang, sang versé

nomen, inis, n = nom

labia, orum, m pl = lèvres


5 Dominus pars hereditatis meae et calicis mei:
tu es qui detines sortem meam.

pars, partis, f = part, partage, lot

hereditas, atis, f = héritage

calix, icis, m = coupe, vase à boire, calice

restituo, is, ere, ui, utum = rendre, remettre en place, réparer

detineo, es, tinui, tentum, ere = détenir, occuper

sors, sortis, f = destin, destinée

 

6 Funes ceciderunt mihi in praeclaris;
insuper et hereditas mea speciosa est mihi.

funis, is, m = la grosse corde, le câble

cado, is, ere, cecidi, casum = tomber, échoir, arriver par hasard; mehi cecidit ut = il m'arriva de  

praeclarus, a, um = splendide, remarquable

insuper adv = en outre, en sus

hereditas, atis, f = héritage

speciosus, a, um = beau, magnifique, éclatant


7 Benedicam Dominum, qui tribuit mihi intellectum;
insuper et in noctibus erudierunt me renes mei.

benedico, is, ere, dixi, dictum = dire du bien de, prononcer des paroles de bonne augure

tribuo, is, ere, ui, utum = distribuer, répartir, accorder

intellctus, us, m = entendement, intelligence, action de

insuper adv = en outre, en sus, en plus

erudio, is, ere, ivi et ii, itum = instruire, informer

nox, noctis, f = nuit

renes, um, m pl = reins


8 Proponebam Dominum in conspectu meo semper;
quoniam a dextris est mihi, non commovebor.

propono, is, posui, positum, ere = placer devant, exposer, offrir

conspectus, us, m = vue, regard, présence

dexter, tra, trum = qui est à droite

commoveo, es, ere, movi, motum = secouer, troubler, émouvoir, déplacer

 

9 Propter hoc laetatum est cor meum,
et exsultaverunt praecordia mea;
insuper et caro mea requiescet in spe.

propter, prep + acc = à cause de, en raison de, propter motum = par crainte

laetor, aris, atus sum, ari, dep = se réjouir

cor, cordis, n = cœur

exsulto = exulto, as, are = bondir de joie, exulter, sauter

praecordia, orum, n, pl = entrailles, poitrine, cœur

caro, carnis, f = chair

requiesco, is, ere, quievi, quietum = se reposer, reposer, dormir, se calmer

spes, ei, f = espérance

 

10 Quoniam non derelinques animam meam in inferno
nec dabis sanctum tuum videre corruptionem.

derelinquo, is, ere, liqui, lictum = abandonner, délaisser

anima, ae, f = le souffle, l'âme

infernus = qui se trouve tout en bas; infernus, m = enfer; inferni loci = pl; d'en bas, des Enfers

do, das, dare, dedi, datum = donner

video, es, ere, vidi, visum = voir, considérer

corruptio, onis, f = action de corrompre

 

11 Notas mihi facies vias vitae,
plenitudinem laetitiae cum vultu tuo,
delectationes in dextera tua usque in finem.

corruptio, onis, f = action de corrompre

nota, ae, f = signe distinctif

facio, is, ere, feci, factum = faire

via, ae, f = la route, la voie

vita, ae, f = vie

plenitudo, inis, f = plénitude, développement complet

laetitia, ae, f = joie, allégresse

vultus, us, m = visage

delectatio, onis, f = plaisir

dextera = dextra, ae, f = main droite

Nous vous présentons en Latin

 

Les psaumes

1 - 2 - 8 -14 - 15

18- 21 - 22 - 24 - 26

PSALMUS 1

1 Beatus vir, qui non abiit in consilio impiorum
et in via peccatorum non stetit
et in conventu derisorum non sedit,

beatus, a, um = heureux

vir, viri, m = homme

abeo, is, ire, ii ou ivi, itum = s'en aller

consilium, ii, n = conseil

impius, a, um = impie, dénaturé

via, ae, f = la route, la voie

peccatum, i, n = faute

pecco, as, are = commettre une faute

peccator, oris, m = pécheur

sto, as, are, steti, statum = être debout, s'arrêter

conventus, us, m = assemblée, salle de réunion

derisor, oris, m = railleur, moqueur

sedeo, es, ere, sedi, sessum = s'asseoir


2 sed in lege Domini voluntas eius,
et in lege eius meditatur die ac nocte.

lex, legis, f = loi

dominus, i, m = maître, seigneur

voluntas, atis, f = volonté

meditor, aris, ari, dep = méditer

dies, ei, m et f au sing, m au pl = iour

nox, noctis, f = nuit

 

3 Et erit tamquam lignum plantatum secus decursus aquarum,
quod fructum suum dabit in tempore suo;
et folium eius non defluet,
et omnia, quaecumque faciet, prosperabuntur.

tanquam, coni = comme, de même que

lignum, i, n = bois

planto, as, are = planter

secus, prep +acc = le long de  

decursus, us, m = action de descendre en courant ou en coulant, chute

aqua, ae, f = eau

fructus, us, m = fruit

do, das, dare, dedi, datum = donner

tempus, oris, n = temps

folium, ii, n = feuille

defluo, is, ere,fluxi, fluxum = tomber de, descendre doucement

omnis, e - omnes = tous les hommes; omnia, n = tout, toutes choses

quicumque, m - quaecumque, f - quodcumque,n (quaecumque au pl) = quel que soit

facio, is, ere, feci, factum = faire

prospero, as, are = faire prospérer

 

4 Non sic impii, non sic,
sed tamquam pulvis, quem proicit ventus.

puvis, eris, m = poussière

proiicio, is, ere, ieci, iectum = jeter, ieter devant soi, reieter

ventus, i, m = vent

facies, ei, f = visage, face

terra, ae, f = terre

 

5 Ideo non consurgent impii in iudicio,
neque peccatores in concilio iustorum.

ideo adv = pour cela, pour cette raison

consurgo, ere, surrexi, surrectum  = se mettre debout

iudicium, ii, n = jugement

iustus, a, um = juste

 

6 Quoniam novit Dominus viam iustorum,
et iter impiorum peribit.

nosco, is, ere, novi, notum = savoir, connaître; novi = j'ai fini de prendre connaissance

iter, itineris, m = traiet, voie, route

pereo, is, ire, ivi et ii, itum = périr

 

PSALMUS 2


1 Quare fremuerunt gentes,
et populi meditati sunt inania?

quare  adv = c'est pourquoi, pourquoi ?

fremo, is, ere, ui, itum = frémir

gens, gentis, f = nation

populus, i, m = peuple

meditor, aris, atus sum, ari, dep = méditer, réfléchir

inanis, e = vide; inania verba = mots vides de sens

 

2 Astiterunt reges terrae,
et principes convenerunt in unum
adversus Dominum et adversus christum eius:

rex, regis, m = roi

asto, as, are, astiti = se dresser

princeps, cipis, m f = premier, prince

convenio, is, ire, veni, ventum = se réunir, convenir de, se rassembler, s'accorder

adversus = adversum = + acc contre

Christus, i, m = Jésus Christ


3 “ Dirumpamus vincula eorum
et proiciamus a nobis iugum ipsorum! ”.

dirumpo, is, ere, rupi, ruptum = rompre

vinculum, i, n = lien

iugum, i, n = joug

ipse, a, um = même, lui-même; ego ipse = moi-même


4 Qui habitat in caelis, irridebit eos,
Dominus subsannabit eos.

habito, as, are = habiter

caelum, i, n = ciel

irrideo, es, ere, risi, risum = se moquer; irridere aliquem = se moquer de qqn, rire de, railler

subsannanno, as, are, avi = se moquer de, tourner en dérision  


5 Tunc loquetur ad eos in ira sua
et in furore suo conturbabit eos:

loquor, eris, i, locutus sum  dep = parler

ira, ae, f = colère

furor, oris, m = folie, fureur

conturbo, as, are = troubler, bouleverser, effrayer

 

6 “ Ego autem constitui regem meum super Sion, montem sanctum meum! ”.

constituo, is, ere, tui, tutum = placer, établir

mons, montis, m = montagne

sanctus, a, um = saint

praedico, as, are = proclamer, annoncer

praeceptum, i, n = précepte


7 Praedicabo decretum eius.
Dominus dixit ad me: “ Filius meus es tu;
ego hodie genui te.

dico, is, ere, dixi, dictum = dire

filius, ii, m = fils

hodie adv = aujourd'hui

gigno, is, ere, genui, genitum = engendrer


8 Postula a me, et dabo tibi gentes hereditatem tuam
et possessionem tuam terminos terrae.

postulo, as, are = demander

do, das, dare, dedi, datum = donner

gens, gentis, f = nation

hereditas, atis, f = héritage

possessio, onis, f = possession, propriété

terminus, i, m = limite, fin

 

9 Reges eos in virga ferrea
et tamquam vas figuli confringes eos ”.

rego, is, ere, rexi, rectum = diriger, commander

virga, ae, f = baguette, verge de licteur

ferreus, a, um = de fer, en fer

vase, vasis, n = vase, pot

figulus, i, m = potier

confringo, is, ere, fregi, fractum = mettre en pièces, rompre


10 Et nunc, reges, intellegite;
erudimini, qui iudicatis terram.

rex, regis, m = roi

intellego, is, ere, lexi, lectum = comprendre

erudio, is, ere, ivi et ii, itum = instruire, informer

iudico, as, are = juger


11 Servite Domino in timore
et exsultate ei cum tremore.

servio, is, ire, ivi ou ii, itum = servir

timor, oris, m = crainte, peur

exsulto = exulto, as, are = bondir de joie, exulter, sauter

tremor,oris, m = tremblement de frayeur


12 Apprehendite disciplinam, ne quando irascatur,
et pereatis de via,
cum exarserit in brevi ira eius.
Beati omnes, qui confidunt in eo.

apprehendo, is, ere, hendi, hensum = prendre, saisir

disciplina, ae, f = doctrine, formation

pereo, is, ire, ivi et ii, itum = périr

excardesco, is, ere, arsi, arsum = s'enflammer, s'emporter

brevi adv = en peu de temps, bientôt

confido, is, ere, fisus sum et rarement fidi = se fier à, avoir confiance en, espérer

 

PSALMUS 8

2 Domine, Dominus noster,
quam admirabile est nomen tuum in universa terra,
quoniam elevata est magnificentia tua super caelos.

quam = exclamatif, que ! Combien !

admirabilis, e = admirable

nomen, inis, n = nom

universus, a, um = tout entier, général - universa vita = la vie

quoniam coni = puisque

elevo, as, are = élever

magnificentia, ae, f = magnificence

caelum, i, n = ciel


3 Ex ore infantium et lactantium perfecisti laudem
propter inimicos tuos,
ut destruas inimicum et ultorem.

os, oris, n = bouche

infans, antis = qui ne parle pas encore, jeune enfant

lactens, entis = qui tette

perficio, is ere, feci, factum = parfaire, achever, perfectionner, faire complètement, de manière parfaite

laus, laudis, f = louange

propter, prep + acc = à cause de

inimicus, i, m = ennemi

destruo, is, ere, struxi, structum = détruire, abattre

ultor, oris, m = vengeur (Ultor = surnom de Mars)

 

4 Quando video caelos tuos, opera digitorum tuorum,
lunam et stellas, quae tu fundasti,

video, es, ere, vidi, visum = voir, considérer

caelum, i, n = ciel

opus, eris, n = travail, œuvre

digitus, i, m = doigt

luna, ae, f = lune

stella, ae, f = étoile

fundo, as, are = établir, fonder, bâtir <> fundo, is, ere, fudi, fusum = répandre, faire couler

 

5 quid est homo, quod memor es eius,
aut filius hominis, quoniam visitas eum?

homo, inis, m = homme

memoro, as, are = rappeler le souvenir de

filius, ii, m = fils

visito, as, are = visiter


6 Minuisti eum paulo minus ab angelis,
gloria et honore coronasti eum

minuo, is, ere, i, utum = amoindrir, diminuer

paulo adv = un peu, d'un peu

minus adv comp de parum = moins

angelus, i, m = envoyé, ange

honor, oris, m = honneur

corono, as, are = couronner


7 et constituisti eum super opera manuum tuarum.
Omnia subiecisti sub pedibus eius:

constituo, is, ere, tui, tutum = placer, établir, fonder

manus, us, f = main

subiicio, is, ere, ieci, iactum = mettre ou placer sous

pes, pedis, m = pied


8 oves et boves universas,
insuper et pecora campi,

ovis, is, f = brebis

bos, bovis, gen pl boum, dat bobus et bubus, m = bœuf, vache

universus, a, um = tout entier, général - universa vita = la vie

insuper adv = en outre, en sus

pecus, oris, m = animal, menu bétail

campus, i, m = champ


9 volucres caeli et pisces maris,
quaecumque perambulant semitas maris.

volucer, cris, f = oiseau

volucris, is, f = oiseau

piscis, is, m = poisson

mare, is, n = mer

perambulo, as, are = parcourir

semita, ae, f = chemin étroit, sentier


10 Domine, Dominus noster,
quam admirabile est nomen tuum in universa terra!

admirabilis, e = admirable

nomen, inis, n = nom

 

PSALMUS 14


1 Domine, quis habitabit in tabernaculo tuo?
Quis requiescet in monte sancto tuo?

habito, as, are = habiter

tabernaculum, i, n = tente (où l'on prenait les augures), résidence

requiesco, is, ere, quievi, quietum = se reposer

 

2 Qui ingreditur sine macula et operatur iustitiam,
qui loquitur veritatem in corde suo,

mons, montis, m = montagne

macula, ae, f = tâche, souillure

operor, aris, ari dep = travailler, s'appliquer à

iustitia, ae, f = équité, iustice

loquor, eris, i, cutus sum, dep = parler dire

veritas, atis, f = vérité

cor, cordis, n = cœur


3 qui non egit dolum in lingua sua
nec fecit proximo suo malum
et opprobrium non intulit proximo suo.

ago, is, ere, egi, actum = mener, faire

dolus, i, m = tromperie, fraude

lingua, ae, f = langue

facio, is, ere, feci, factum = faire

malum, i, n = mal, préjudice

proximus, a, um ( superlatif de propis inusité ) = le plus près, le plus proche

opprobrium, ii, n = opprobre, honte, outrage, injure

infero, fers, tuli, illatum, ferre (in,fero)=  porter dans, apporter

proximi, orum, m pl = les plus proches, les intimes


4 Ad nihilum reputatus est in conspectu eius malignus,
timentes autem Dominum glorificat.
Qui iuravit in detrimentum suum et non mutat,

nihilum, i, n = rien, néant

reputo, as, avi, atum, are = mettre en ligne de compte, supputer

deduco, is, ere, duxi, ductum = mener de haut en bas, faire descendre, conduire à ou vers, faire descendre

conspectus, us, m = vue, regard

malignus, a, um = mauvais, méchant

timeo, es, ere, ui = redouter, craindre

glorifico, as, are = iure, prêter serment

iuro, as, avi, atum, are = jurer, faire serment

detrimentum, i, n = perte, dommage

muto, as, avi, atum, are = changer, modifier


5 qui pecuniam suam non dedit ad usuram
et munera super innocentem non accepit.
Qui facit haec, non movebitur in aeternum.

pecunia, ae, f = argent

do, das, dare, dedi, datum = donner

usara, ae, f = usage, intérêt légal, usure qqf

munus, eris, n = don, présent, charge, office

innocens, entis = qui ne fait pas le mal

accipio, is, cepi, ceptum, ere = recevoir, prendre, accepter

moveo, es, ere, movi, motum = effrayer, inquiéter, ébranler

aeternum adv = pour touiours, sans fin

 

PSALMUS 15

1 Conserva me, Deus, quoniam speravi in te.

conservo, as, are = conserver, épargner

spero, as, are = espérer

quoniam coni = puisque, parce que

2 Dixi Domino: “ Dominus meus es tu, bonum mihi non est sine te ”.

dico, is, ere, dixi, dictum = dire

bonum, i, n = biens, richesse

egeo, es, ere, ui = être dans le besoin, dans le dénuement


3 In sanctos, qui sunt in terra, inclitos viros,
omnis voluntas mea in eos.

sanctus, a, um = saint

inclitus = inclutus, a, um (in, clueo) = renommé, fameux, illustre

vir, viri, m = homme

voluntas, atis, f = volonté

 

4 Multiplicantur dolores eorum, qui post deos alienos acceleraverunt.
Non effundam libationes eorum de sanguinibus
neque assumam nomina eorum in labiis meis.

multiplico, as, are = multiplier

dolor,oris, m = douleur

post adv = ensuite, par la suite

alienus, a, um = étranger, qui appartient à autrui, ennemi de

accelero, as, are = accélérer, se hâter

effundo, is, fudi, fusum, fundere = répandre, verser, jeter à terre

libatio, onis, f = libation, offrande, sacrifice

assumo, is, sumpsi, sumptum, ere = prendre pour soi, pour son usage, pour compagnon

sanguis, inis, m = sang, sang versé

nomen, inis, n = nom

labia, orum, m pl = lèvres


5 Dominus pars hereditatis meae et calicis mei:
tu es qui detines sortem meam.

pars, partis, f = part, partage, lot

hereditas, atis, f = héritage

calix, icis, m = coupe, vase à boire, calice

restituo, is, ere, ui, utum = rendre, remettre en place, réparer

detineo, es, tinui, tentum, ere = détenir, occuper

sors, sortis, f = destin, destinée

 

6 Funes ceciderunt mihi in praeclaris;
insuper et hereditas mea speciosa est mihi.

funis, is, m = la grosse corde, le câble

cado, is, ere, cecidi, casum = tomber, échoir, arriver par hasard; mehi cecidit ut = il m'arriva de  

praeclarus, a, um = splendide, remarquable

insuper adv = en outre, en sus

hereditas, atis, f = héritage

speciosus, a, um = beau, magnifique, éclatant


7 Benedicam Dominum, qui tribuit mihi intellectum;
insuper et in noctibus erudierunt me renes mei.

benedico, is, ere, dixi, dictum = dire du bien de, prononcer des paroles de bonne augure

tribuo, is, ere, ui, utum = distribuer, répartir, accorder

intellctus, us, m = entendement, intelligence, action de

insuper adv = en outre, en sus, en plus

erudio, is, ere, ivi et ii, itum = instruire, informer

nox, noctis, f = nuit

renes, um, m pl = reins


8 Proponebam Dominum in conspectu meo semper;
quoniam a dextris est mihi, non commovebor.

propono, is, posui, positum, ere = placer devant, exposer, offrir

conspectus, us, m = vue, regard, présence

dexter, tra, trum = qui est à droite

commoveo, es, ere, movi, motum = secouer, troubler, émouvoir, déplacer

 

9 Propter hoc laetatum est cor meum,
et exsultaverunt praecordia mea;
insuper et caro mea requiescet in spe.

propter, prep + acc = à cause de, en raison de, propter motum = par crainte

laetor, aris, atus sum, ari, dep = se réjouir

cor, cordis, n = cœur

exsulto = exulto, as, are = bondir de joie, exulter, sauter

praecordia, orum, n, pl = entrailles, poitrine, cœur

caro, carnis, f = chair

requiesco, is, ere, quievi, quietum = se reposer, reposer, dormir, se calmer

spes, ei, f = espérance

 

10 Quoniam non derelinques animam meam in inferno
nec dabis sanctum tuum videre corruptionem.

derelinquo, is, ere, liqui, lictum = abandonner, délaisser

anima, ae, f = le souffle, l'âme

infernus = qui se trouve tout en bas; infernus, m = enfer; inferni loci = pl; d'en bas, des Enfers

do, das, dare, dedi, datum = donner

video, es, ere, vidi, visum = voir, considérer

corruptio, onis, f = action de corrompre

 

11 Notas mihi facies vias vitae,
plenitudinem laetitiae cum vultu tuo,
delectationes in dextera tua usque in finem.

corruptio, onis, f = action de corrompre

nota, ae, f = signe distinctif

facio, is, ere, feci, factum = faire

via, ae, f = la route, la voie

vita, ae, f = vie

plenitudo, inis, f = plénitude, développement complet

laetitia, ae, f = joie, allégresse

vultus, us, m = visage

delectatio, onis, f = plaisir

dextera = dextra, ae, f = main droite

bottom of page